Spółka cywilna – co to jest i kiedy warto ją założyć?
Spółka cywilna to jedna z najprostszych form prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Najczęściej wybierają ją przedsiębiorcy, którym zależy na wspólnym prowadzeniu biznesu jednocześnie zachowując pełną kontrolę nad decyzjami. Czym jest spółka cywilna, jakie są jej wady i zalety oraz kiedy warto ją założyć? Sprawdź odpowiedzi na pytania w artykule!
Co to jest spółka cywilna?
Spółka cywilna to forma współpracy co najmniej dwóch wspólników (osób fizycznych lub prawnych), którzy łączą swoje zasoby w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Spółka ta nie posiada osobowości prawnej – oznacza to, że podmiotem praw i obowiązków są wspólnicy, a nie sama spółka.
Podstawowe cechy spółki cywilnej:
- brak osobowości prawnej,
- zawarcie umowy spółki na piśmie,
- współodpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki,
- obowiązek rejestracji wspólników jako przedsiębiorców w CEIDG,
- wspólne prowadzenie działalności gospodarczej przez wspólników.
Jak założyć spółkę cywilną?
Założenie spółki cywilnej jest stosunkowo proste i wymaga podjęcia kilku kroków:
- Sporządzenie umowy spółki – powinna określać m.in. nazwę spółki, przedmiot działalności, wysokość wkładów wniesionych przez wspólników oraz zasady podziału zysków i strat.
- Rejestracja wspólników w CEIDG – każdy wspólnik musi zarejestrować się jako przedsiębiorca w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
- Uzyskanie numeru NIP i REGON – spółka cywilna jako jednostka organizacyjna musi posiadać swój NIP i REGON, choć podatnikiem pozostają wspólnicy.
- Zgłoszenie do ZUS i urzędu skarbowego – wspólnicy muszą dokonać rejestracji w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i zgłosić formę opodatkowania.
- Otwarcie rachunku bankowego – zalecane dla celów księgowych i operacyjnych.
Kiedy warto założyć spółkę cywilną?
Spółka cywilna to dobre rozwiązanie dla przedsiębiorców, którzy chcą wspólnie prowadzić działalność gospodarczą, ale chcą uniknąć skomplikowanych struktur organizacyjnych. Kiedy warto założyć spółkę cywilną? Gdy:
✔ Prowadzisz biznes z zaufanymi wspólnikami – ponieważ wszyscy wspólnicy odpowiadają solidarnie za zobowiązania spółki, istotne jest, aby między nimi panowało zaufanie.
✔ Nie potrzebujesz dużego kapitału początkowego – brak wymogu kapitału zakładowego sprawia, że spółka cywilna jest przystępną opcją dla małych firm.
✔ Chcesz uproszczonej struktury zarządzania – spółka cywilna nie wymaga skomplikowanych procedur decyzyjnych ani powoływania zarządu.
✔ Planujesz działalność o niskim ryzyku finansowym – pełna odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki może być problematyczna w przypadku dużych inwestycji i ryzykownych przedsięwzięć.
✔ Nie zamierzasz pozyskiwać kapitału zewnętrznego – ponieważ spółka cywilna nie ma możliwości emisji akcji czy obligacji, jej rozwój opiera się głównie na wkładach wspólników.
Zalety spółki cywilnej
- Prosta procedura założenia
Założenie spółki cywilnej jest znacznie łatwiejsze niż rejestracja spółek prawa handlowego, takich jak spółka z o.o. Wystarczy sporządzenie umowy i rejestracja wspólników w CEIDG.
- Brak wymogu kapitału zakładowego
Spółka cywilna nie wymaga wniesienia minimalnego kapitału początkowego, a więc można ją założyć bez większych nakładów finansowych.
- Elastyczna struktura zarządzania
Wspólnicy mogą swobodnie ustalić zasady współpracy i podziału zysków, dzięki czemu macie dużą elastyczność w zarządzaniu spółką.
- Niskie koszty prowadzenia działalności
Spółka cywilna nie podlega obowiązkowi prowadzenia pełnej księgowości (chyba że jej przychody przekroczą określony limit), a to obniża koszty administracyjne.
Wady spółki cywilnej
- Pełna odpowiedzialność wspólników
Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki cywilnej całym swoim majątkiem osobistym. Jest to czynnik, który zwiększa ryzyko prowadzenia działalności.
- Brak osobowości prawnej
Spółka cywilna nie jest odrębnym podmiotem prawnym – umowy i zobowiązania wspólnicy zawierają indywidualnie.
- Utrudnione pozyskiwanie kapitału
Spółka cywilna nie może emitować akcji ani obligacji, a to ogranicza możliwości rozwoju i inwestycji.
- Możliwość konfliktów między wspólnikami
Nieprecyzyjne zapisy w umowie spółki mogą prowadzić do sporów i problemów w zarządzaniu.
Jakie są podatki w spółce cywilnej?
Spółka cywilna nie jest podatnikiem podatku dochodowego – obowiązek ten spoczywa na jej wspólnikach, którzy rozliczają swoje dochody indywidualnie. Możliwe formy opodatkowania to:
Skala podatkowa (PIT 12% lub 32%) – progresywne opodatkowanie dochodów,
Podatek liniowy (19%) – stała stawka podatku niezależnie od wysokości dochodów,
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – dostępny dla określonych branż.
Dodatkowo wspólnicy muszą opłacać składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
Spółka cywilna – podsumowanie
Spółka cywilna to elastyczna i łatwa do założenia forma prowadzenia działalności gospodarczej, szczególnie atrakcyjna dla małych firm i partnerstw biznesowych. Ma wiele zalet, takich jak niski koszt założenia i prostota zarządzania, ale niesie też ryzyko pełnej odpowiedzialności wspólników. Przed jej założeniem warto dokładnie przeanalizować jej wady i zalety oraz zastanowić się, czy jest to najlepsza forma dla danej działalności.
Najczęściej zadawane pytania
Czy spółka cywilna to osobna firma?
Nie, spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, a działalność prowadzą jej wspólnicy.
Jakie są koszty założenia spółki cywilnej?
Koszty są minimalne i obejmują głównie rejestrację wspólników w CEIDG oraz ewentualne opłaty notarialne.
Czy spółka cywilna może zatrudniać pracowników?
Tak, wspólnicy mogą zatrudniać pracowników na podstawie umów o pracę lub umów cywilnoprawnych.
Czy można przekształcić spółkę cywilną w inną formę?
Tak, możliwe jest przekształcenie np. w spółkę z o.o. lub inną spółkę prawa handlowego.
Czy wspólnik może wycofać się ze spółki cywilnej?
Tak, ale wymaga to odpowiednich zapisów w umowie i porozumienia z pozostałymi wspólnikami.
Czy spółka cywilna może prowadzić działalność za granicą?
Tak, ale może to wymagać dodatkowych rejestracji i spełnienia przepisów obowiązujących w danym kraju.
Jakie są obowiązki księgowe w spółce cywilnej?
Spółka cywilna musi prowadzić księgę przychodów i rozchodów lub pełną księgowość, jeśli przekroczy określony próg przychodów.